توزیع اجزای باران به تاج‌بارش، ساقاب و باران‌ربایی در درختان انار و اهمیت آن در مطالعات اکوهیدرولوژی

محاسبه‌ی مقادیر توزیع اجزای بارندگی در هنگام برخورد با تاج‌پوشش درختان به سه قسمت تاج‌بارش، ساقاب و باران‌ربایی از مباحث نوین در مطالعات اکوهیدرولوژی و منابع آب به‌شمار می‌آید. هدف از این پژوهش، محاسبه تاج‌بارش، ساقاب و باران‌ربایی درختان انار شش ساله (فاصله کاشت 3×5/2 متر) رقم ملس ترش ساوه، در شهرستان ساوه با اقلیم ‌خشک از دی ماه 1393 لغایت دی ماه 1394 بود. برای اندازه‌گیری مقدار باران، از 10 باران‌سنج و برای اندازه‌گیری تاج‌بارش 50 باران‌سنج (در یک قطعه‌نمونه 500 متر مربعی) استفاده شد و متوسط ساقاب 9 درخت به‌عنوان متوسط ساقاب درختان در نظر گرفته شد. در این مطالعه 46 رخداد بارندگی با مقدار تجمعی 1/159 میلی‌متر اندازه‌گیری شد که بیشترین، کمترین و متوسط بارندگی به ترتیب 8/11، 5/0 و 5/3 میلی‌متر ثبت شد. در کل دوره‌ی پژوهش، سهم هر یک از مقادیر تاج‌بارش، ساقاب و باران‌ربایی از بارش به‌ترتیب 4/65، 7/4 و 9/29 درصد بدست آمد. در دوره-ی برگ‌دار (1 اردییهشت تا 30 آبان) این اعداد به ترتیب 1/62، 9/2 و 0/35 درصد و در دوره‌ی بی‌برگی به ترتیب 5/67، 8/5 و 7/26 درصد حاصل شدند. در کلیه‌ی سنجه‌های زمانی مورد بررسی، بهترین رابطه‌ی برازش داده شده بین مقدار باران و درصد نسبی تاج-بارش: لگاریتمی مثبت، درصد نسبی ساقاب: چندجمله‌ای مثبت و درصد نسبی باران‌ربایی: توانی منفی مشاهده شد. از آن‌جایی که در اقالیم خشک و نیمه‌خشک، اصلی‌ترین و اقتصادی‌ترین راه تامین آب مورد نیاز گیاهان، باران است، بنابراین لازم است بیش‌ترین بهره-وری ممکن را از آب باران داشته باشیم.